Trong những năm gần đây, với sự hỗ trợ và gợi cảm hứng từ những chương trình nổi bật như Sáng kiến Phòng, chống tham nhũng (VACI) do Thanh tra Chính phủ phối hợp với Ngân hàng Thế giới tổ chức, ngày càng có thêm nhiều các bạn trẻ tiên phong trong việc xây dựng các dự án với mục tiêu lan toả giá trị sống liêm chính, trung thực, minh bạch đến với mọi người.
Trong quá trình tìm hiểu, nghiên cứu thông tin để phục vụ cho khảo sát Liêm chính trong Thanh niên Việt Nam 2014 cũng như trong các hoạt động với thanh niên khác của TT, chúng tôi rất ấn tượng và khâm phục trước khả năng dẫn dắt và tổ chức của các bạn thanh niên trong một chủ đề mới như liêm chính. Trong bài viết này, TT xin giới thiệu một số dự án nổi bật do các bạn thanh niên khởi xướng và đang tiếp tục phát triển.
Câu lạc bộ FACE – Vì một nền giáo dục sạch
Ra đời vào năm 2010, CLB FACE thuộc Đại Học Hoa Sen là một trong những đơn vị tiên phong trong việc nâng cao giá trị liêm chính ở môi trường giáo dục. FACE định hướng đẩy mạnh liêm chính học thuật và hỗ trợ nâng cao liêm chính trong công tác quản lý của nhà trường.
FACE hướng tới xây dựng một mạng lưới các câu lạc bộ “Vì một nền giáo dục sạch” tại nhiều trường đại học. FACE cam kết thực hiện những biện pháp cụ thể để phát huy giá trị trung thực và liêm chính, văn hóa giải trình và tính minh bạch trong môi trường giáo dục Việt Nam.
FACE là chữ viết tắt của ” For A Clean Education” – Vì một nền giáo dục sạch”. Đây là sáng kiến của Đại Học Hoa Sen và nhóm VID Bến Tre, với sự hỗ trợ kĩ thuật của TT từ những ngày đầu thành lập.
Nhóm “Đen hay trắng, bạn chọn gì?”
Đen hay Trắng ra đời từ chương trình Be Change Agents (BCA) với các sinh viên xuất sắc, quan tâm đến chủ đề Minh Bạch và các giá trị sống thật. Be Change Agents là dự án “Thúc đẩy vai trò Công dân tích cực”được hỗ trợ bởi quỹ Rosa Luxemburg Stiftung (từ năm 2011 đến 2013) và Đại sứ quán Mỹ (năm 2014) do Trung tâm Sống, Học tập vì Môi trường và Cộng Đồng (Live&Learn) thực hiện. Quỹ sáng kiến “Tôi trung thực và bạn cũng thế” thuộc đề án P38 “Tôi trung thực và bạn cũng thế”, là 1 trong 19 sáng kiến đạt giải trong Chương trình Sáng kiến phòng chống tham nhũng (VACI) 2014.
Todocabi (viết tắt của ‘Tớ đố cậu biết’) là một chiến dịch về Ngân sách Nhà nước.
Todocabi ủng hộ thông qua khuyến nghị “Công khai phương án phân bổ ngân sách Nhà nước trước khi phê duyệt ở tất cả các cấp” trong kỳ họp Quốc hội dự kiến diễn ra vào tháng 6/2015.
Quan điểm của Todocabi là: “Chúng ta là người dân đóng thuế và có quyền được biết tiền thuế của mình sẽ được chi vào việc gì. Chúng ta có quyền được biết nhiều hơn là chỉ ‘Biết một nửa’ về ngân sách Nhà nước như hiện nay.”
Ếch Phu Hồ là tên của nhóm thanh niên trực tiếp thực hiện Todocabi, gồm các hoạt động: (1) Tạo ra các sản phẩm minh họa các kiến thức liên quan đến minh bạch ngân sách Nhà nước và sự tham gia của người dân, (2) Xây dựng một nền tảng vote để bạn bày tỏ ý kiến của mình sau khi đọc những thông tin trên, (3) Tổng hợp ý kiến gửi đến các đại biểu Quốc hội trước kỳ họp Quốc hội diễn ra vào tháng 6/2015.
Chuỗi các hoạt động Todocabi thuộc kế hoạch nâng cao nhận thức công chúng về minh bạch ngân sách của Nhóm các tổ chức làm về Minh bạch ngân sách bao gồm CDI, CEPEW, GPAR, ACDC và CECEM, với sự hỗ trợ của tổ chức Oxfam.
Là một chương trình phòng, chống tham nhũng và tăng cường minh bạch trong sinh viên thuộc đề án VACI FTU 2014. Thông qua dự án, các bạn sinh viên có thể tiếp cận và cập nhật những thông tin bổ ích về minh bạch và trách nhiệm giải trình trong giảng đường. Với hoạt động “Góc tối học đường”, các bạn có thể chia sẻ với nhau những câu chuyện về tham nhũng và không minh bạch trong nhà trường mà chính bản thân hoặc người thân các bạn đã trải qua.
Là đề án VACI P88 được thực hiện dưới sự nhất trí và tài trợ của các đơn vị: Học Viện Báo chí Tuyên truyền, Thanh tra Chính Phủ và Ngân Hàng Thế giới, Đại sứ quán Phần Lan (trong khuôn khổ Quỹ hợp tác địa phương FLC), dự án hướng tới 1 giảng đường tươi đẹp và xây dựng cái nhìn tích cực về mối quan hệ thầy trò. Thông qua đó, dự án hi vọng các bạn sinh viên sẽ cùng nhau hướng về tình cảm thầy trò trong sáng, lành mạnh. Từ đó, phân biệt được đúng, sai trong cách ứng xử với thầy cô và tự động thay đổi suy nghĩ của bản thân theo hướng tích cực hơn.
Integrity Me – Sống liêm chính
Integrity Me là cuộc thi truyền thông đầu tiên tại Việt Nam về chủ đề liêm chính và đã đánh dấu chặng đường của mình bằng Đêm hội liêm chính, mở ra trải nghiệm truyền thông mới trong việc lan toả giá trị liêm chính đến thanh niên. Cuộc thi do TT phối hợp cùng Học viện SAGE thực hiện vì thế đã nhận được sự ủng hộ của đông đảo bạn trẻ, sinh viên, học sinh, nhân viên văn phòng, báo đài và giới trí thức.
Với mục tiêu trang bị kiến thức, nâng cao năng lực và kết nối, hình thành cộng đồng các bạn trẻ chọn sống liêm chính, trong năm 2015, dự án Integrity Me sẽ tiếp tục hành trình của mình với các buổi chia sẻ, hội thảo, tập huấn và sự kiện truyền thông đầy màu sắc trẻ trung, sáng tạo và trách nhiệm.
Đầu năm 2015, với sự hỗ trợ của TT, một nhóm gồm năm bạn trẻ đã tham gia khoá học về Liêm chính và Minh bạch trong thanh niên được tổ chức tại Siêm Riệp, Campuchia. Sau khóa học, dự án Humans of Integrity ra đời với quyết tâm kết nối mọi người thông qua những câu chuyện thật về các cá nhân chọn lối sống liêm chính ở Việt Nam. Nằm trong chuỗi các dự án thuộc phong trào Thanh niên và Minh bạch đang được triển khai tại 8 quốc gia trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương do tổ chức Minh bạch Quốc tế (TI) hỗ trợ, Humans of Integrity sẽ nhận được sự hỗ trợ kĩ thuật từ TT- cơ quan đầu mối quốc gia của TI tại Việt Nam. Humans of Integrity dự kiến ra mắt vào giữa tháng 4 năm 2015.
Là một dự án quốc tế do thanh niên khởi xướng vừa ra mắt cuối tháng 3 năm 2015, Anti-Corruption International được thành lập với mục tiêu nâng cao nhận thức và tổ chức các chiến dịch huy động thanh niên tham gia phòng, chống tham nhũng. Dự án ra đời sau Hội nghị sinh viên quốc tế được tổ chức tại Trondheim (ISFiT) năm 2015 với sự tham gia của 450 đại biểu thanh niên đến từ 110 quốc gia, tham gia thảo luận các vấn đề liên quan đến phòng chống tham nhũng. Dự án hiện đã có đầu mối liên hệ tại Việt Nam.