Trong báo cáo “Cộng đồng Liêm chính ASEAN: Vì một cộng đồng minh bạch và có trách nhiệm giải trình” công bố sáng ngày 24/4/2015, tổ chức Minh bạch Quốc tế đưa ra lời cảnh báo: Vấn nạn tham nhũng tại Đông Nam Á đe dọa sẽ làm suy yếu các kế hoạch thúc đẩy hội nhập kinh tế trong khu vực.
Nếu muốn đạt được các kỳ vọng về khối thịnh vượng chung, chu chuyển tự do đối với hàng hóa, dịch vụ, lao động có tay nghề v..v.., các nhà lãnh đạo ASEAN cần thiết lập một thể chế trong khu vực để lồng ghép các nguyên tắc phòng, chống tham nhũng vào khuôn khổ của cộng đồng kinh tế cấp khu vực mà ASEAN đang hướng tới.
Theo tổ chức Minh bạch Quốc tế, việc thành lập Cộng đồng Liêm chính ASEAN như một cơ chế điều phối ở cấp khu vực là rất cần thiết để có thể nhanh chóng xác định và lồng ghép các giải pháp chính sách quan trọng về phòng, chống tham nhũng vào khuôn khổ Cộng đồng Kinh tế ASEAN và tầm nhìn chiến lược của ASEAN sau năm 2020. Nếu không, các hoạt động kinh tế xuyên biên giới có thể sẽ làm tham nhũng tăng nhanh.
“Đông Nam Á là nơi có những nền kinh tế thịnh vượng và phát triển nhanh nhất, đồng thời cũng là nơi có những người dân nghèo nhất thế giới. Đấu tranh chống tham nhũng là một phần tất yếu để giảm bất bình đẳng thu nhập và đảm bảo sự phát triển bền vững.”
Bà Natalia Soebagjo, Chủ tịch tổ chức thành viên của Minh bạch Quốc tế tại Indonesia (TI-Indonesia)
Theo Chỉ số cảm nhận tham nhũng (CPI) 2014, 9 quốc gia trong khu vực chỉ đạt điểm số trung bình là 38/100 (trong đó 100 là rất trong sạch và 0 đồng nghĩa với tham nhũng nghiêm trọng). Trong khi đó, khoảng 50% người dân ASEAN khi được hỏi đã cho rằng tình trạng tham nhũng vẫn tiếp tục tăng, và chỉ có 1/3 đánh giá các nỗ lực chống tham nhũng của chính phủ là có hiệu quả, theo Phong vũ biểu Tham nhũng Toàn cầu 2013, cuộc khảo sát lấy ý kiến người dân do tổ chức Minh bạch Quốc tế thực hiện.
Trong bối cảnh tham nhũng vẫn là một vấn đề nghiêm trọng trong khu vực, Cộng đồng Liêm chính ASEAN là một cơ chế thiết thực. Thông qua cộng đồng này, ASEAN có thể:
- thiết lập các chính sách, ban hành các đạo luật và chiến lược, đạt được các định chế phòng, chống tham nhũng hiệu quả
- tăng cường hợp tác lẫn nhau trong lĩnh vực phòng, chống tham nhũng
- tạo cơ hội để tăng cường sự tham gia của các tổ chức xã hội dân sự và doanh nghiệp trong khu vực
Để đạt được các kết quả trên, báo cáo đưa ra các khuyến nghị đối với chính phủ các nước ASEAN và kêu gọi thiết lập một cơ chế thực hiện và giám sát hiệu quả, cụ thể là Nhóm công tác ASEAN về Quản trị và Liêm chính. Nhóm công tác này sẽ bao gồm một ủy ban liên Bộ, đại diện của xã hội dân sự và khu vực doanh nghiệp.
Đọc toàn văn thông cáo báo chí của tổ chức Minh bạch Quốc tế tại đây.